دکتر سید علی اردلان جوان درگذشت
دکتر سید علی اردلان جوان درگذشت
یکی از ادبا و فضلای خراسان استاد دکتر سید علی اردلان جوان بود. امروز صبح متوجه شدم که ایشان درگذشته است فقط می دانم که مریض بوده است. خدا این غفلتها را از ما ببخشاید که کمتر از همدیگر سر می زنیم با اینکه بنده شاگرد و همکار کوچک ایشان بودم ولی از سر لطف همیشه در اعیاد و سوگواریهای ائمه پیامکهایش می آمد. مدتی بود از پیامک ها خبری نشد به خصوص تولد امام علی ع و اعیاد شعبانیه، چند بار خواستم تبریک بگویم نمی دانم چه شد فرصت نشد پناه بر خدا، تا اینکه متوجه شدم ایشان دارفانی را وداع گفته و روز جمعه 14 اردیبهشت در صحن جمهوری در کنار مولایش دفن گردید. الان هم این مطالب را می نویسم از مجلس ختم ایشان در مسجد امام علی(ع) در خیابان سجاد مشهد آمده ام. خدایش بیامرزاد.
بیشتر حشر و نشر بنده با وی در مرکز خراسان شناسی بود ایشان به عنوان معاون کل مرکز خراسان شناسی بود قبل آن وی رئیس موزه آستان قدس رضوی در سالهای 1351 تا 1357 و رئیس اداره کل کتابخانه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی از سال 1372 تا 1377 شمسی بود. بعد از انحلال خراسان شناسی در سال 1380شمسی یک سال در کتابخانه مسجد گوهرشاد بود که بازنشست شد. ناگفته نماند که وی سالها با دانشگاه آزاد تربت حیدریه همکاری داشت و به عنوان مدیر گروه ادبیات و استاد ادبیات آنجا بود.
استاد اردالان متولد دوم مرداد ماه 1324 در شهر مشهد بود تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در دبستان طاهری و دبیرستان های ابن یمین و فیوضات به پایان برد و در دوران تحصیل اغلب جزو شاگردان رتبه اول و ممتاز کلاس بود. در سال 1343 به اخذ دیپلم ادبی نائل آمد و در همان سال در کنکور سراری شرکت نمود و در رشته زبان و ادبیات فارسی دانشکده ادبیات مشهد مشغول به تحصیل شد. تحصیلات دانشگاهی را نیز با احراز رتبه اول، در سال 1347 به پایان رساند و در سال 1354 همزمان با اشتغال، در آزمون ورودی فوق لیسانس زبان و ادبیات فارسی پذیرفته و مشغول تحصیل شد. پایان نامه خود را با نام " عنصر خیال در شعر خاقانی" در دو جلد و حدود 950 صفحه به رشته تحریر در آورد و با درجه ممتاز به دریافت مدرک فوق لیسانس نائل آمد.
در سال 1369 در آزمون ورودی دوره دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد شرکت کرد، و با کسب رتبه اول، در این دوره پذیرفته و مشغول ادامه تحصیل شد. در مهر ماه 1374 به دفاع از پایان نامه خود تحت عنوان "تصحیح و تعلیق بر دستور الغه ادیب نظنزی" پرداخت و به دریافت درجه ممتاز دکتری نائل آمد .وی در سال 1348 به خدمت سربازی اعزام شد و تا فروردین 1350 خدمت نظام را انجام داد. حدود سه ماه قبل از پایان دوره خدمت سربازی به دیدن یکی از اساتید سابقش؛ آقای دکتر رجائی رفت که به سمت مدیر کل امور فرهنگی و کتابخانه آستان قدس رضوی منصوب شده بود. استاد اردلان در این باره گفته است: قصد من فقط دیدار ایشان بود و جهت استخدام نرفته بودم. اما مرحوم رجائی با این لحن به من گفت: « بابا اردلان حاضری با ما همکاری کنی ». اصلا انتظار این سوال را نداشتم، گفتم هرچه امر بفرمایید. آقای دکتر گفت: " یک نامه بنویس بده به من که من برای استخدام شما اقدام کنم". من نامه را اینگونه نوشتم: "من در حال انجام خدمت سربازی هستم و آمادگی دارم که در موزه آستان قدس استخدام شوم". وقتی ایشان نامه را دید قیچی را برداشت و آن را قیچی کرد و گفت: " موضوع سربازی را در نامه ننویس. این را بنویس که در طول چهار سال شاگرد اول بودهای و از دست رئیس دانشگاه و وزیر جایزه گرفتهای. " من هم نامه را مطابق گفته مرحوم رجائی نوشتم و به ایشان تحویل دادم. خلاصه اینکه در سال 1350 به عنوان معاون موزه مشغول به کار شدم.
استاد از مهمترین وقایع دوران مسئولیتشان در موزه ها گفته است: در زمان مسئولیت بنده دو بار محل موزه ها تغییر یافت. اولین بار انتقال اشیاء موزه از محل ساختمان اولیه در کنار مزار شیخ بهائی و دارالزهد به محل تالار تشریفات که بعدها موزه فرش سابق در آن راه اندازی شد و بار دوم انتقال موزه و اشیاء به محل فعلی موزه مرکزی که در سال 1356 توسط فرانسوی ها ساخته شد. ساختمان این بنا در طول 11 ماه احداث و تجهیز گردید. همچنین در زمان مسئولیت آقای دکتر رجائی به عنوان مدیر کل امور فرهنگی و کتابخانه های آستان قدس رضوی خدمات ارزنده ای انجام شد از جمله به روز رسانی و تجهیز موزه ها و شناسائی و قرار دادن اشیاء نفیس در موزه.
یکی از کارهای ارزنده در آن سال ها انتقال سنگاب به موزه است که اقدام سختی بود اما با کمک استاد معماری به نام حاج صادق رافتی انجام گرفت. در سال 1351 زمانی که آقای دکتر زاهدی مدیر کل امور فرهنگی بودند تصمیم بر این شد موزه به محل جدید (تالار تشریفات) متنقل شود. به همین جهت خانم باتیستی که فرانسوی بود مامور بررسی اشیاء موجود در موزه و خزانه برای چیدمان جدید شد. من برای آسان بودن انتخاب اشیا، سه نوع دفتر ثبت اشیا بر اساس نوع جنس، دوره تاریخی و کاربرد شیء آماده نمودم و در اختیارش قرار دادم و بدین گونه اولین دفتر آرشیو و مستند سازی اشیاء در موزه ها تشکیل شد.
استاد اردلان مدیر مسئول مجله علمی، پژوهشی کتابداری و اطلاع رسانی آستان قدس رضوی بود. از ایشان کتابها و مقالات چندی باقی مانده که به قرار ذیل است:
تالیفات: فهرست کتب خطی کتابخانه استان قدس رضوی، نگاهی به موزه مرکزی آستانقدسرضوی با همکاری خانم جهاناینانلو، تجلی شاعرانه اساطیر و روایات تاریخی و مذهبی در اشعار خاقانی، تصویرهای زیبا در اشعار خاقانی، تصحیح دستوراللغه یا کتاب الخلاص و مقالات آیینه و تاریخچه آن، رساله در تحقیق عدالت، نکاتی درباره بلاغت در جزء اول قرآن کریم، نفس از دید عرفا و منصوبه، یادنامه استاد احمداحمدی بیرجندی معرفی دستور اللغه یا کتاب الاخلاص و . . استاد احمداحمدی بیرجندی معرفی دستور اللغه یا کتاب الخلاص و . .
از ویژگیهای ایشان می توان به این موارد اشاره کرد وی فردی لاغر اندام، سفید، چشمانی کوچک و نافذ، همیشه خنده ملیحی بر لب داشت و لباس مرتب و همیشه کت و شلوار می پوشید و اکثرا روشن. بزله گو بود و خاطرات شیرین زیادی داشت که مو به مو تعریف می کرد. شوخی بسیار می گفت حتی مشکلات و مسائل بغرنج روزگار را در قالب طنز بیان می فرمود. خط بسیار زیبایی داشت و اگر می خواست بنویسد از طرف فلان کس می نوشت از سوی فلان کس. همیشه با احترام و با کلمات محترمانه نام افراد را می آورد. خاطرات زیادی از آستان قدس داشت نمی دانم تاریخ شفاهی آستان قدس اینها را ضبط نمود یا نه؟ گاهی به گروه خراسان شناسی و دایره المعارف آستان قدس برای خبرگیری از بنده و دوستان قدم رنجه می کرد. به پاس همکاری با گروه دایره المعارف که بنده توفیق همراهی نداشتم دوستان جلد اول دایره المعارف برای تقدیم به منزلش بردند. با درخواست معقول دوستان و همکاران در هر شرایطی موافقت می کرد در 26 فرودین سال برای همایش عطار در کدکن دعوتش کردم پذیرفت و آمد و در آن روز بارانی و سرد در کنار مزار پدر عطار در زروند سخنرانی کرد.
